Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Nguyễn Thị Yến phát biểu thảo luận
Theo đại biểu Nguyễn Thị Yến, các nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá đất quy định tại Điều 158 dự thảo Luật đã chỉnh lý theo hướng tích cực song cần làm rõ thêm một số nội dung về “thông tin đầu vào để xác định giá đất theo các phương pháp định giá đất” tại Khoản 3, Điều 158.
Theo đại biểu Nguyễn Thị Yến, trong thực tế, có rất ít trường hợp giá đất chuyển nhượng được ghi đúng thực tế giao dịch trong hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng (đã được công chứng, chứng thực) vì người mua, hoặc người bán thường có xu hướng ghi thấp hơn giá trị thực tế nhiều lần nhằm giảm các khoản thuế, phí phải đóng theo quy định. Do đó, khi điều tra, khảo sát thực tế lại có mức giá đất thực tế cao hơn hợp đồng chuyển nhượng. Đồng thời, đa số hợp đồng chuyển nhượng thửa đất, khu đất (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vừa có đất ở, vừa có đất nông nghiệp) trong hợp đồng cũng không phân định rõ loại đất nào và giá trị của từng loại đất.
Thực tế, qua các đợt kiểm toán nhà nước một số dự án tại một số địa phương, việc đơn vị tư vấn căn cứ giá đất điều tra, khảo sát cao hơn giá ghi trong hợp đồng chuyển nhượng lại không được cơ quan kiểm toán nhà nước chấp nhận do không đúng giá trong hợp đồng chuyển nhượng. Vì vậy, đại biểu đề nghị, Ban soạn thảo cần bổ sung cơ sở pháp lý để đảm bảo trường hợp mà giá đất qua điều tra, khảo sát cao hơn hoặc thấp hơn giá đất trên hợp đồng chuyển nhượng.
Các đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi)
Đối với quy định: “thông tin giá đất đầu vào để xác định giá đất là thông tin được hình thành trong thời gian 24 tháng” tại điểm d, khoản 3, Điều 158, đại biểu Nguyễn Thị Yến nhận định: đối với các tài sản khảo sát trong thời hạn 24 tháng theo quy định nêu trên, khi thực hiện xác định giá đất của tài sản khảo sát (gọi là tài sản so sánh), thì phải điều chỉnh mức giá của tài sản so sánh theo chỉ số biến động giá của loại tài sản đó do các cơ quan có trách nhiệm công bố hoặc do thẩm định viên thống kê tính toán cho phù hợp với biến động của giá thị trường trong khoảng thời gian này. Đồng thời, hiện nay chưa có Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn việc xây dựng, xác định chỉ số biến động giá đất thị trường nên đa số các địa phương còn lúng túng, chưa có cơ sở ban hành chỉ số biến động giá đất thị trường theo quy định.
Theo khoản 1, Điều 159 về bảng giá đất, dự thảo quy định được công bố hàng năm và là cơ sở để áp dụng cho 10 trường hợp cụ thể. Đại biểu Nguyễn Thị Yến kiến nghị, nên quy định thông tin tài sản so sánh (khảo sát) được hình thành trong thời gian 12 tháng tính từ ngày cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với thửa đất cần định giá trở về trước. Vì giá đất biến động liên tục, đồng thời việc xác định chỉ số biến động giá đất hiện nay là chưa làm được. Trường hợp tài sản so sánh trong vòng 12 tháng không thu thập được, hoặc không đủ tài sản so sánh tại vùng giá trị (được định nghĩa tại khoản 60 Điều 3 Dự thảo) thì cho phép khảo sát, thu thập tại vùng phụ cận (được định nghĩa tại khoản 61, Điều 3 của Dự thảo).