Mua sắm trang thiết bị y tế vẫn bị vướng
Phát biểu tại hội trường, ĐBQH Trần Thị Nhị Hà nhất trí cao với nhiều nội dung đã được nêu trong các Báo cáo về tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công, thực hiện ngân sách nhà nước năm 2023 và kế hoạch năm 2024. Tuy nhiên, với lĩnh vực y tế, đại biểu cho rằng: quy định về suất vốn đầu tư với công trình y tế còn bất cập. Theo đó, nhằm phục vụ cho việc xác định tổng mức đầu tư xây dựng, xác định và quản lý chi phí đầu tư xây dựng ở giai đoạn chuẩn bị dự án, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ban hành Quyết định 510 về công bố suất vốn đầu tư xây dựng công trình và giá xây dựng tổng hợp bộ phận kết cấu công trình, bao gồm các công trình y tế.
Cho rằng, suất vốn đầu tư xây dựng công trình tạo điều kiện thuận lợi, bảo đảm tính công khai, minh bạch trong quá trình chuẩn bị dự án, tuy nhiên, theo ĐBQH Trần Thị Nhị Hà, Quyết định số 510 chỉ quy định suất vốn đầu tư cho các công trình bệnh viện đa khoa từ 50 - 1.000 giường bệnh và công trình bệnh viện chuyên khoa tuyến Trung ương với 1.000 giường bệnh. Trong khi đó, nhiều địa phương hiện đang sử dụng vốn đầu tư công để xây dựng bệnh viện chuyên khoa cấp tỉnh, thành phố với quy mô dưới 1.000 giường (ở Hà Nội đang có Dự án bệnh viện Thận - Tiết niệu và bệnh viện Nhi Hà Nội).
ĐBQH Trần Thị Nhị Hà phát biểu trong phiên thảo luận tại hội trường về tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công, thực hiện ngân sách nhà nước năm 2023 và kế hoạch năm 2024
Cũng theo đại biểu, quá trình triển khai lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư với các bệnh viện chuyên khoa gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do: Không có hướng dẫn về suất vốn đầu tư đối với bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh (Quyết định 510 không quy định loại hình cơ sở này). Việc sử dụng các phương pháp khác như sử dụng công trình tương tư thì thực tiễn không có công trình bệnh viện chuyên khoa tương tự đã triển khai để tham khảo; trường hợp tính toán theo công trình tương tự khác (bệnh viện đa khoa…) thì sẽ không phù hợp so với việc áp dụng suất vốn đầu tư...
"Đề nghị Bộ Xây dựng bổ sung thêm quy định về suất vốn đầu tư đối với bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh vào Quyết định 510 làm cơ sở xác định tổng mức vốn đầu tư xây dựng các dự án đầu tư công của ngành y tế", ĐBQH Trần Thị Nhị Hà kiến nghị.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng chỉ ra những vướng mắc trong xác định tiêu chuẩn, định mức trang thiết bị y tế chuyên dùng đối với việc xây dựng mới cơ sở khám bệnh chữa bệnh. Cụ thể, trên thực tế, một trong những giải pháp để giải ngân vốn đầu tư công hiệu quả trong lĩnh vực y tế là xây dựng các bệnh viện mới, vừa chủ động thực hiện chỉ tiêu giường bệnh/vạn dân, đồng thời giải quyết được vấn đề quy hoạch mạng lưới y tế, hài hòa giữa y tế cơ sở và y tế chuyên sâu, tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng cao...
"Hà Nội đã dành 19.000 tỷ đồng đầu tư công trung hạn cho lĩnh vực y tế giai đoạn 2021- 2025, trong đó ưu tiên hoàn thành sớm một số bệnh viện đa khoa lớn. Tuy nhiên, một trong vướng mắc trong quá trình triển khai các dự án là việc xác định tiêu chuẩn, định mức trang thiết bị y tế chuyên dùng khi xây dựng mới bệnh viện", đại biểu cho biết.
Theo quy định tại Thông tư số 08 của Bộ Y tế, hồ sơ phê duyệt tiêu chuẩn định mức trang thiết bị y tế chuyên dụng yêu cầu phải có cơ cấu tổ chức cụ thể, kê khai nhân lực, văn bản phê duyệt phạm vi hoạt động chuyên môn của cơ sở, nhu cầu sử dụng từng loại trang thiết bị trong 3 năm tiếp theo, đây là yêu cầu dành cho các cơ sở y tế đang hoạt động. Đối với những bệnh viện đang trong quá trình lập dự án, triển khai xây dựng mới thì những nội dung theo yêu cầu của Thông tư số 08 chỉ là dự kiến, không cụ thể chi tiết, vì vậy không thể đủ cơ sở theo quy định của Thông tư để xác định tiểu chuẩn định mức máy móc, trang thiết bị y tế để thực hiện lập hồ sơ, đề xuất chủ trương xây dựng bệnh viện mới.
"Đề nghị Bộ Y tế sớm sửa đổi Thông tư số 08 để hướng dẫn cụ thể việc xác định tiêu chuẩn, định mức sử dụng trang thiết bị y tế chuyên dùng làm cơ sở lập hồ sơ, đề xuất chủ trương, triển khai mua sắm tại các dự án đầu tư xây dựng mới các bệnh viện", đại biểu kiến nghị.
Giải quyết tình trạng thiếu vắc-xin
Chỉ ra một số vướng mắc trong công tác đấu thầu mua sắm trang thiết bị y tế, đại biểu Trần Thị Nhị Hà cho biết: 2023 là năm có nhiều văn bản liên quan đến công tác mua sắm trang thiết bị y tế. Cụ thể, trong tháng 3.2023, Chính phủ ban hành Nghị định số 07 sửa đổi bổ sung Nghị định 98 năm 2021 về quản lý trang thiết bị y tế; đồng thời, để tháo gỡ khó khăn trong bảo đảm thuốc và trang thiết bị y tế, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 30. Đến ngày 30.6, Bộ Y tế mới ban hành Thông tư số 14 quy định trình tự, thủ tục xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập, bước đầu đưa các chủ trương quyết liệt nhằm tháo gỡ khó khăn của Chính phủ đi vào thực tiễn.
"Tuy nhiên, Thông tư số 14 được xem như giải pháp có tính tình thế, tạm thời vì hiệu lực của Thông tư chỉ kéo dài cho đến hết năm 2023", đại biểu nhấn mạnh.
Dẫn chứng thực tế, ĐBQH Trần Thị Nhị Hà cho biết: việc mua sắm trang thiết bị y tế từ giai đoạn lựa chọn danh mục đến phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, ký kết hợp đồng có thể kéo dài từ 3 - 8 tháng phụ thuộc vào danh mục trang thiết bị. Có thể thấy, thời gian có hiệu lực của Thông tư số 14 quá ngắn đối với việc triển khai mua sắm trang thiết bị y tế... Ngoài ra, công tác đấu thầu cũng gặp nhiều vướng mắc.
Do đó, Chính phủ cần quan tâm tới quy định chuyển tiếp liên quan đến đầu thầu mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế từ Thông tư số 14 sang thực hiện theo quy định của Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn liên quan, bảo đảm việc thực hiện đấu thầu mua sắm trang thiết bị y tế không bị chậm trễ, không phải chờ các văn bản hướng dẫn, sẽ ảnh hưởng đến tiến độ và kết quả giải ngân đầu tư công. "Về lâu dài, cần ban hành các văn bản có tính căn cơ để giải quyết vấn đề mua sắm trang thiết bị y tế", ĐBQH Trần Thị Nhị Hà đề xuất.
Về cơ chế đặc thù cho mua sắm vắc-xin trong bối cảnh hiện nay, đại biểu nhận định: thiếu vắc-xin là một vấn đề rất nghiêm trọng. Bởi, theo WHO và UNICEF thì tiêm chủng và tuân thủ lịch tiêm chủng là biện pháp phòng bệnh chủ động, một trong những phương thức hiệu quả nhất để bảo vệ sức khoẻ trẻ em... Ngay tại Hà Nội, đến tháng 11.2023, có 5/10 loại vắc-xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng không được cấp đủ để tiêm chủng cho trẻ, người dân phải tìm đến tiêm dịch vụ tốn kém, đối tượng bị ảnh hưởng nhất chính là những trẻ em nghèo, trẻ em vùng dân tộc miền núi, vùng sâu, vùng xa không có điều kiện khả năng tiếp cận vắc-xin dịch vụ.
Do đó, Chính phủ cần coi đây là tình huống cấp bách, để đưa ra các giải pháp có tính đặc thù, đặc cách như tinh thần tại Nghị quyết 80 của Chính phủ trong phòng chống dịch Covid-19, đề mua vắc xin ngay nhằm bảo đảm cho trẻ em được tiêm chủng đúng liều, đúng lịch - ĐBQH Trần Thị Nhị Hà đề xuất.